Kapanma reel kesim güven endeksini etkiledi
TAM kapanmanın etkisiyle Mayıs’ta güven endeksleri geriledi. Tüketici güven endeksinin bir önceki aya göre yüzde 3.6 oranında azalışla yüzde 77.3 olduğu Mayıs’ta güven endeksi hizmet ve perakende ticaret sektöründe gerilerken, inşaat sektöründe yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜIK) verilerine göre mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Mayıs’ta bir önceki aya göre hizmet sektöründe yüzde 1.1 azalışla 102.2, perakende ticaret sektöründe yüzde 2.1 azalışla 100.9, inşaat sektöründe yüzde 3 artışla 79.6 değerini aldı. TÜIK verilerine göre ekonomik güven endeksi Mayıs’ta bir önceki aya göre yüzde 1.3 oranında azalarak 92.6 değerine düştü. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) imalat sanayinde faaliyet gösteren bin 746 iş yerinin iktisadi yönelim anketine verdiği yanıtları değerlendirmesiyle elde ettiği reel kesim güven endeksi (RKGE) ise Mayıs’ta, bir önceki aya göre 0.7 puan azalarak 110.3 oldu. Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi (RKGE-MA) de Mayıs’ta bir önceki aya göre 0.3 puan azalarak 107.1 düzeyinde gerçekleşti. RKGE aylık bazda gerilese de 100 değerinin üzerinde gerçekleşmeyle anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin iyimser görünümüne işaret etti.
"DÖVİZ KURLARI ETKİLİ"
Tüketici güven endeksini etkileyen en önemli unsurun genellikle döviz kurlarındaki artış olduğunu vurgulayan Marmara Üniversitesi öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Ar-zova, hanelerin maddi durum beklentisinde yaşanan gerilemenin en önemli nedeninin ise pandemi nedeniyle yaşanan genel kapanma olduğunu kaydetti. Tam kapanma etkisinin sektörel güven endekslerinde de görüldüğünü ifade eden Arzo-va, perakende ve hizmetler sektörlerindeki sert düşüşün bunun en önemli göstergesi olduğunu kaydetti. Yaz aylarında konut satışlarının artacağı beklentisinin ise inşaat sektörü güven endeksini yukarı çekmiş gözüktüğünü dile getiren Arzova, “Ancak buna karşılık, inşaat sektörü güven endeksi diğer sektörlere kıyasla oldukça düşük seviyelerde. Kredi koşullarında bir iyileşme ve faiz oranlarında düşüş olmadan mevsimsel iyileşmelerin, genel beklentiye yansıması zor gözüküyor” dedi.
KKO YÜZDE 75.3
Nisan’da bir önceki aya göre 1.2 puan artışla yüzde 75.9 düzeyinde gerçekleşen imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO), Mayıs’ta aylık 0.6 puan azalarak yüzde 75.3 oldu. TCMB’nin iktisadi yönelim anketinden elde ettiği verilere göre, 2021 Mayıs’ta bir önceki aya kıyasla KKO ara mallarında 0.3 puan artışla yüzde 79.1, yatırım mallarında 4.9 puan azalışla yüzde 69, tüketim mallarında 0.2 puan artışla yüzde 72.3 oldu. Mayıs’ta mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise bir önceki aya göre 1 puan azalarak yüzde 75.2 seviyesinde gerçekleşti. Haziran itibarıyla normalleşme adımlarının atılması, aşılamanın hızlanmasının toparlanmayı da beraberinde getirmesi bekleniyor.
TÜIK 31 Mayıs’ta 2021 yılı birinci çeyrek dönemsel GSYH verilerini açıklayacak. Beklentiler, 2021 birinci çeyrek büyümesinin yüzde 5-7 bandında olacağı, geçen yılın baz etkisinin önemli katkısıyla yılın ikinci çeyreğinde ise çift hanelere yakın güçlü bir büyüme performansı görülmesi yönünde. 2021 genelinde Türkiye ekonomisinin yüzde 5-6 bandında büyüyeceği ifade ediliyor.
CARİ AÇIK BEKLENTİSİ 22-25 MİLYAR DOLAR
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan yaptığı açıklamada büyümenin kaliteli, dengeli ve istikrarlı bir patikada oluşmasının temel öncelikleri olduğunu vurgulayarak. “Kırılgan tarafları hızla onarıp güçlü yönlerimizi daha da perçinleyeceğiz. Türkiye’nin ekonomik politikalarının yönü ve hedefi bellidir.
Piyasalar bize güvensin, sanayicimiz, halkımız bize güvensin” dedi. Elvan, dengeli bir ekonomik büyüme ve finansal istikrar açısından cari işlemler dengesi üzerindeki riskleri yakından takip ettiklerini belirterek, aşılama faaliyetlerinin Haziran ayından itibaren hız kazanacağını düşündüklerini, böylece turizmde bir canlanma beklediklerini dile getirdi. ihracat pazarlarında ciddi bir toparlanma olduğunu vurgulayan Elvan, “Altın ithalatımız azalıyor, en önemli ticari partnerimiz AB’deki büyüme bizim için önemli. İhracatımızda ciddi bir canlanma bekliyoruz. İlk kez 200 milyar dolara ulaşacağımızı öngörüyoruz. Yılsonu için 22 milyar dolar ile 25 milyar dolar arasında bir cari açık bekliyoruz” ifadelerini kullandı, ödemeler dengesi tarafında sorun görmediklerinin altını çizen Elvan, 2021 borçlanma programının altında bir borçlanma hedeflediklerini kaydetti. Elvan, pan-demi sürecinde verilen destek tutarının milli gelire oranının krediler hariç yüzde 3’ü aşacağını ifade etti.
TCMB'YE YENİ VİTRİN
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda (TCMB) görev değişimleri sürüyor. 25 Mayıs’ta yapılan atamayla PPK üyesi olan TCMB Başkan Yardımcısı Oğuzhan özbaş görevden alınıp yerine Prof. Dr. Semih Tümen atandı. Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü’ne Yusuf Bora Enhoş atandı. Enhoş TCMB’de Operasyon Genel Müdürü’ydü. Veri Yönetimi ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne Yusuf Kenan Bağır getirildi. Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürü Mahmut Günay oldu. Dışarıdan yapılan atamalar genel müdür yardımcılığı düzeyinde Hukuk Genel Müdürlüğü ile Bütçe ve Finansal Raporlama Genel Müdürlüğü’nde oldu.
Nefes Kredisi 1 Haziran’da başlayacak
2021 Nefes Kredisi, 10 bankanın katılımı ile TOBB ve Kredi Garanti Fonu (KGF) işbirliğinde 1 Haziran 2021 itibarıyla uygulamaya alınacak. Nefes Kredi Paketi ile yıllık cirosu 10 milyon TL altında olan ve 2020 cirosunda 2019'a göre yüzde 25 kayıp yaşayan Ticaret, Deniz Ticaret, Sanayi, Ticaret ve Sanayi veya Ticaret Borsası'na kayıtlı üyelere işletme sermayesi finansman imkânı sağlanacak. 2020 cirosu 1 milyon TL'yi aşmayan KOBİ’ler azami 50 bin TL, cirosu 1-10 milyon TL arasında olan KOBİ'ler ise azami 200 bin TL kredi kullanabilecek. TOBB ve Oda/Borsalar da kaynaklarını bu bankalarda değerlendirerek projeye katkı sunacak. İşletmelere altı ay ödemesiz dönem imkânı sağlanacak olan uygulamada, kredi geri ödemeleri 12 eşit taksitte yapılacak. Uygulamada faiz oranı yıllık yüzde 17.5 olarak belirlendi. Katılımcı bankalar ise Ziraat Bankası Türkiye Vakıflar Bankası, Türkiye Halk Bankası, Türkiye İş Bankası, Garanti Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Akbank, Denizbank, Ziraat Katılım Bankası ve Vakıf Katılım Bankası.
—————